Dzień Babci i Dzień Dziadka – jak pomóc starszym osobom zadbać o ich dane?

Technologie takie jak internet, komputery, telefony czy urządzenia przenośne kojarzą nam się głównie z osobami młodymi. Tymczasem coraz częściej posługują się nimi także seniorzy. Z roku na rok nasze babcie i nasi dziadkowie chętniej korzystają z takich udogodnień jak zakupy przez internet,  e-recepty w smartfonie czy książki na tabletach. Nie zawsze jednak seniorzy wiedzą, jak powinni przy wtedy dbać o bezpieczeństwo swoich danych. Dzień Babci i Dziadka jest dobrą okazją, by zaoferować im taką pomoc.

Ograniczone zaufanie

Zabezpieczenia techniczne są oczywiście istotne i w dalszej części artykułu wspomnimy o kilku najważniejszych, ale nic nie zastąpi zdrowej dozy sceptycyzmu. Podejrzenia seniorów wzbudzają (i słusznie) zaproszenia na pokazy garnków czy telefony od rzekomych „wnuczków” czy „policjantów” – podobnie powinni postępować w komunikacji online.

Jeżeli zatem trafi do nich e-mail lub SMS straszący (np. wirusem komputerowym), mamiący (np. obietnicą łatwego i szybkiego dorobienia) lub żądający (np. niezwłocznego podania loginu i hasła do banku) – osoby starsze powinny wiedzieć, że powinny wtedy zatrzymać się i pomyśleć. Dobrze, aby seniorzy wiedzieli, z kim mogą skonsultować swoje wątpliwości. Taką osobą może być członek rodziny, sąsiad lub pracownik lokalnego domu kultury.

Ostrożność przy publikacji danych

Coraz więcej seniorów posiada konta na mediach społecznościowych, gdzie odnawiają stare znajomości lub nawiązują nowe. Nierzadko dochodzi wówczas do publikacji lub wymiany adresów zamieszkania, zdjęć lub informacji o sukcesach członków rodziny („Moja wnuczka jest dyrektorką w X i zarabia tyle a tyle”, „Mój syn leczył się w 2015 roku na prostatę w szpitalu Y”). Osoby starsze powinny w związku z tym pamiętać o dwóch istotnych sprawach:

  • nie każdy w internecie jest tym, za kogo się podaje,
  • co raz trafiło do internetu, już tam pozostanie i może być wykorzystane ze szkodą dla osoby publikującej.

Można przy tej okazji przypomnieć naszym dziadkom ten aforyzm Mickiewicza:

Są prawdy, które mędrzec wszystkim ludziom mówi;
Są takie, które szepce swemu narodowi;
Są takie, które zwierza przyjaciołom domu;
Są takie, których odkryć nie może nikomu.

Antywirus i firewall

Na komputerze i telefonie, z którego korzystają nasi dziadkowie, powinien być obowiązkowo zainstalowany program antywirusowy i firewall. Powinny to być aplikacje jak najbardziej bezobsługowe (uruchamiające się przy włączeniu sprzętu i automatycznie wgrywające aktualizacje). W ten sposób ryzyko, związane z odwiedzanymi przez seniora stronami internetowymi lub ściąganymi plikami, zmniejsza się.

Blokada kosztownych SMS-ów

Na telefony seniorów (i nie tylko) często trafiają SMS-y reklamowe, zachęcające do skorzystania z usług wróżki, infolinii czy klubu samotnych serc przez wysyłanie SMS-ów na krótkie numery telefonów. O tym, jak bardzo kosztowna jest to komunikacja, właściciel telefonu przekonuje się nieraz dopiero przy lekturze rachunków.

Warto w związku z tym rozwiązać problem u źródła i zablokować tzw. SMS-y premium. Można to zrobić u każdego z polskich operatorów telefonii komórkowej, choć nie ma jednej uniwersalnej metody. Najlepiej dowiedzieć się o szczegółach przez infolinię operatora lub w salonie sprzedaży.

Mamy nadzieję, że te porady podniosą bezpieczeństwo bliskich Państwa sercu seniorów i staną się kolejnym, interesującym tematem rozmów.

Autor: Adam Klimowski, prawnik, JAMANO Sp. z o.o.