Zakłady ubezpieczeniowe a dane osobowe pacjentów

Zasady udzielania zakładom ubezpieczeń informacji o stanie zdrowia ubezpieczonego reguluje ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Dodatkowo szczegółowy tryb udzielania informacji o stanie zdrowia osób ubezpieczonych określony jest w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 13.10.2016r. w sprawie informacji udzielanych zakładom ubezpieczeń przez podmioty wykonujące działalność leczniczą oraz NFZ.

Akty te pozwalają zakładom ubezpieczeń pozyskiwać od podmiotów leczniczych informacje medyczne potrzebne do oceny ryzyka ubezpieczeniowego lub weryfikacji danych o stanie zdrowia podanych przez ubezpieczonego.

Podstawą prawną do domagania się przez zakład ubezpieczeń informacji o stanie zdrowia pacjenta jest aktualnie art. 38 wskazanej wyżej ustawy. Reguluje ona najistotniejsze zagadnienia związane z tym prawem, m.in.: szczegółowy zakres informacji o stanie zdrowia ubezpieczonego i warunki przekazania informacji, takie jak wymagana zgoda ubezpieczonego, czy też obowiązki podmiotu leczniczego.

Zakres informacji o stanie zdrowia ubezpieczonego

Zakres danych, o które może wystąpić zakład ubezpieczeń, jest dość szeroki i dotyczy szeregu „wrażliwych” danych osobowych, dlatego niezwykle istotne jest właściwe ujęcie i zrozumienie trybu ich przekazywania. Przede wszystkim podkreślenia wymaga fakt, że z żądaniem o przekazanie informacji o stanie zdrowia ubezpieczonego występuje wyłącznie lekarz upoważniony przez zakład ubezpieczeń. Dodatkowo zakład ubezpieczeń każdorazowo musi przedstawić dokument potwierdzający pisemną zgodę pacjenta na przekazanie informacji dotyczących jego zdrowia.

Jakie są warunki przekazania informacji?

Aby zakład ubezpieczeń mógł wystąpić o informacje medyczne, wymagana jest każdorazowa pisemna zgoda pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego. Do tej pory, zgodnie z przepisami dotychczasowego rozporządzenia, wniosek zakładu ubezpieczeń o udostępnienie dokumentacji medycznej lub informacji o stanie zdrowia musiał zawierać jedynie oświadczenie o posiadaniu pisemnej zgody pacjenta. Postanowienie takie wzbudzało bardzo wiele kontrowersji, ponieważ bazowanie wyłącznie na oświadczeniu zakładu ubezpieczeń nie dawało gwarancji należytej ochrony danych wrażliwych pacjenta. W związku z tym wiele placówek, jeszcze przed zmianą przepisów, wymagało przedłożenia dokumentu potwierdzającego istnienie pisemnej zgody pacjenta na udostępnienie informacji o stanie zdrowia. Takie działanie należało uznać za w pełni uzasadnione i oparte na odpowiedniej interpretacji ustawy o działalności ubezpieczeniowej uznając, że brak konieczności przedkładania podpisu pacjenta może stanowić niedopełnienie ustawowych obowiązków. Nowe rozporządzenie wprowadza w tym miejscu zasadniczą zmianę, zobowiązując zakład ubezpieczeń do dołączenia kopii pisemnej zgody ubezpieczonego do wystąpienia o informacje medyczne.

W ten sposób jednoznacznie rozwiano wątpliwość, którą niejednokrotnie poruszaliśmy podczas szkoleń i audytów. Tym samym sugerowane przez nas zalecenie zachowania większej ostrożności, polegającej na ubieganiu się od zakładów ubezpieczeń dołączania dokumentów potwierdzających istnienie zgody pacjenta, uzyskało wyraźną podstawę prawną.